Moet jij vrezen voor je job omdat deze kan overgenomen worden door robots?
De kans zit erin, maar het zal vooral afhangen van de inhoud van je functie en de soort taken die je dagdagelijks moet uitvoeren.
Complexe vaardigheden zoals probleemoplossend denken, sociale vaardigheden, creativiteit en het in staat zijn om bij te leren, kunnen tot op de dag van vandaag slechts beperkt geautomatiseerd worden. Jobs waar deze skills essentieel zijn, zullen dus niet zo rap kunnen worden vervangen door robots of AI. Taken die een vast patroon volgen en frequent herhaald worden, zoals administratieve taken, zullen veel rapper kunnen geautomatiseerd worden.
"AI is niet in staat om complexe strategische planningen te maken, precieze hand-oog coördinatie uit te voeren of empathie te ervaren. Alsook kan AI moeilijk omgaan met omgevingen die onbekend en ongestructureerd zijn."
~ Kay-Fu Lee, AI expert
Concrete voorbeelden vanuit de arbeidsmarkt
De banksector
We zijn allemaal bekend met de trend om bankbedienden (deels) te vervangen door het gebruik van bankautomaten, mobile apps en andere digitalisering. Op het eerste zicht verloren veel mensen hun job, maar wat bleek? Ondanks deze verandering werkten uiteindelijk meer mensen in de bank dan voordien. In feite verdween het beroep 'bankbediende' zoals iedereen het vroeger kende. Nu spreken we eerder over financiële adviseurs. Dit omdat de inhoud van de functie vandaag vooral focust op het informeren en adviseren van klanten over financiële producten, met als uiteindelijk doel om cross- en up-sales (verkoop van andere, duurdere producten) te gaan stimuleren. Financiële adviseurs specialiseren zich daarom ook op bv. beleggingen, leningen of hypotheken.
Accountants
Op het eerste zicht is dit misschien niet voor de hand liggend, maar accountant als beroep heeft een hoge kans om geautomatiseerd te worden. Origineel lag hun taak erin om alle gegevens omtrent inkomsten en uitgaven van het bedrijf correct te gaan bijhouden. Tegenwoordig kunnen deze geldstromen echter makkelijk digitaal worden geregistreerd. Niet alleen het verzamelen van financiële informatie kan geautomatiseerd worden, ook de analyse ervan. Met als gevolg dat accountants nu overblijven met de taak om deze geanalyseerde data te interpreteren om op maat gemaakte adviezen te gaan formuleren. Ook hier zie je dat het takenpakket zich geleidelijk verschuift van correcte administratie bijhouden en analyse, naar meer creatieve en cognitief uitdagende taken.
De medische wereld
In de medische wereld is er ook al grote vooruitgang gemaakt op vlak van technologie en automatisatie. Robots kunnen al zeer goede diagnoses maken, soms zelfs beter dan artsen. Toch zijn mensen er niet altijd happig op om van robots een diagnose te krijgen.
Het interpersoonlijk contact met de patiënten is enorm gevoelig en gevarieerd. Het is meer dan enkel de som van symptomen om tot een diagnose te komen. Als arts moet je inschattingen maken over de oprechtheid en zelfkennis van patiënten, en gebruik maken van eerdere ervaringen om tot conclusies te komen. Het vereist dus empathie, voeling én inzicht om tot het beste resultaat te bekomen, wat vandaag nog zeer uitdagend is om uit te voeren voor een robot. De technologie achter dit soort automatisering is dus veel complexer, wat betekent dat daar een stevig prijskaartje aan vast hangt. Dit zorgt ervoor dat het implementeren ervan op de arbeidsmarkt nog niet voor direct zal zijn.
Waar bevindt HR zich in deze ontwikkeling?
De kans dat je als HR manager je job zal moeten afstaan aan robots is nauwelijks een paar percent. Toch wordt een bepaald onderdeel van HR geconfronteerd met veel hogere percentages, rond de 95 percent. Over welke jobs gaat dit dan?
Binnen HR kan er een onderscheid gemaakt worden tussen administratieve taken (bv. contracten en prestaties bijhouden) en mensgerichte taken (bv. evaluatie- en sollicitatiegesprekken). Doordat vele taken rond de personeelsadministratie kunnen worden geautomatiseerd, zullen jobs waarin dit de hoofdactiviteit is verdwijnen, of zal de functie-inhoud verschuiven.
In tegenstelling tot de administratieve kant van HR, kunnen mensgerichte taken nog moeilijk geautomatiseerd worden. Planning, creativiteit en inzicht zijn namelijk vereist voor zaken zoals het organiseren van gerichte trainingen voor medewerkers. Dit zijn cognitief uitdagende taken die we als mens nog steeds het best kunnen uitvoeren. Door de automatisatie van de personeelsadministratie komt er meer tijd vrij voor mensgerichte activiteiten. Dit betekent dat de vrijgekomen tijd nu optimaal besteed kan worden aan het rekruteren, ontwikkelen en motiveren van het menselijke kapitaal.
Hoe kunnen we ons hierop voorbereiden?
Wat we niet meer kunnen ontkennen, is dat de technologische evolutie onze manier van werken niet zal veranderen. Door automatisering zullen bestaande jobs verdwijnen en nieuwe functies gecreëerd worden. Hoe kunnen we ons hierop voorbereiden?
Levenslang leren kan hiervoor een oplossing bieden. Onszelf continu bijscholen zorgt ervoor dat we flexibel zijn en dat we ons gemakkelijker aanpassen aan eventuele veranderingen. Het is iets dat we van jongs af aan zouden moeten meekrijgen en wat kan aangeleerd worden in het onderwijs. We willen onszelf zoveel mogelijk verschillende vaardigheden aanleren, en liefst ook multidisciplinair. Het zijn vooral zaken als kritisch denken, cognitieve flexibiliteit, creativiteit, interpersoonlijke vaardigheden enzovoort, die in de toekomst van belang kunnen zijn.
In plaats van ons te verzetten tegen automatisatie, kunnen we beter proberen de voordelen er van in te zien. Zo zorgen robots ervoor dat we minder fysieke of repetitieve taken moeten uitvoeren. In HR maken ze meer tijd vrij voor menselijke aspecten van de job en bij accountants bieden ze de mogelijkheid om te groeien in adviserende rollen. Zo slecht is het dus allemaal niet, we zullen ons enkel wat moeten aanpassen.
Wil je graag weten of jouw job zal worden overgenomen? Vul dan de quiz in of zoek het exacte percentage bij jou functie zelf op.